PASTI PILIHAN UTAMA RAKYAT MALAYSIA : SEJARAH PENUBUHAN DAN PERKEMBANGAN PASTI SERTA PENGURUSAN BERPUSAT

pada






PASTI PILIHAN UTAMA RAKYAT MALAYSIA : SEJARAH PENUBUHAN DAN PERKEMBANGAN PASTI SERTA PENGURUSAN BERPUSAT

Oleh: Khairul Faizi bin Ahmad Kamil
Mantan Timbalan Ketua Pengarah PASTI Pusat (Pengurusan), Mantan Pengarah PASTI Negeri Johor

Muqaddimah

Artikel ini menggariskan sejarah penubuhan dan perkembangan institusi pendidikan prasekolah Islam yang dikenali sebagai Pusat Asuhan Tunas Islam (PASTI), sebuah inisiatif strategik pendidikan oleh Dewan Pemuda PAS Pusat (DPPP). Bermula dengan cetusan awal menerusi model TASKI yang diasaskan oleh ABIM pada pertengahan 1970-an, hingga kepada pemusatan pentadbiran, penyelarasan kurikulum dan sistem perguruan, PASTI telah berkembang menjadi antara institusi pendidikan Islam bukan kerajaan paling berjaya di Malaysia.

Penulisan ini turut menelusuri cabaran politik, tekanan pihak berkuasa serta sumbangan PASTI dalam membentuk jati diri generasi Muslim, menyediakan pendidikan alternatif berteraskan nilai Islam dan menyumbang kepada pembangunan sosioekonomi masyarakat.

1. Pengenalan

Pendidikan merupakan asas penting dalam pembangunan insan dan tamadun. Dalam konteks Islam, pendidikan bermula seawal usia kanak-kanak. Menyedari keperluan pendidikan awal berteraskan Islam, Dewan Pemuda PAS Pusat mengambil langkah menubuhkan sistem prasekolah Islam yang tersendiri iaitu PASTI. Sejak ditubuhkan secara rasmi pada tahun 1988, PASTI muncul sebagai satu sistem pendidikan Islam alternatif yang sistematik, terselaras dan berpengaruh.

2. Latar Belakang: Dari TASKI ke PASTI

Sejarah PASTI boleh ditelusuri sejak tahun 1976, apabila Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM) menubuhkan dua buah Taman Asuhan Kanak-Kanak Islam (TASKI) di Melaka dan Kedah. Usaha ini digerakkan oleh kepimpinan muda ABIM yang juga mempunyai hubungan rapat dengan PAS. Pada tahun 1979, PAS melancarkan TASKI secara rasmi dengan kerjasama ABIM.

Namun, penyertaan Datuk Seri Anwar Ibrahim ke dalam UMNO pada 1982 mencetuskan krisis dalaman ABIM, sekali gus menjejaskan kesinambungan kerjasama dalam pengurusan TASKI. Sebagai reaksi terhadap kekeliruan tersebut:
  1. Dewan Pemuda PAS Kelantan menubuhkan PUTRA Islam (1984).
  2. PAS Terengganu mengekalkan nama TASKI dengan penstrukturan baharu.
  3. PAS Kedah memperkenalkan PASTI sebagai jenama baharu (1987) yang kemudian diterima secara rasmi oleh DPPP pada 6 Mei 1988.
Walau bagaimanapun, Lembaga Pengarah PASTI Pusat kemudian memutuskan bahawa tarikh penubuhan rasmi PASTI ialah tahun 1984, bersandarkan penubuhan PUTRA Islam sebagai manifestasi pertama institusi prasekolah oleh PAS sendiri.

Seminar Prasekolah anjuran DPPP yang berlangsung pada 29–30 Mei 1988 di Masjid Rusila, Terengganu menjadi titik penting penyusunan institusi ini. Dua kertas kerja utama telah dibentangkan:
  1. Struktur Organisasi dan Pendidikan Prasekolah oleh Ustaz Halim Arshat
  2. Penyelarasan Manhaj Pendidikan Prasekolah oleh Ustaz Harun Taib
Seterusnya, pada 18 Mei 1989, struktur kepimpinan PASTI Pusat ditubuhkan secara rasmi dengan Ustaz Abu Bakar Abdullah sebagai Ketua Pengarah PASTI yang pertama.

3. Penyelarasan dan Pemusatan Pentadbiran (1988–1994)

Tempoh ini menyaksikan penyusunan besar-besaran struktur dan sistem pendidikan PASTI. Di bawah pimpinan awal seperti Ustaz Abu Bakar Abdullah, Ustaz Ishak Ismail dan Cikgu Noh Ahmad, beberapa inisiatif penting dilaksanakan:

  1. Penyelarasan kurikulum antara TASKI Terengganu dan PUTRA Kelantan.
  2. Penggunaan nama rasmi PASTI di seluruh negeri.
  3. Penggubalan sukatan pelajaran, buku teks, dan panduan pentadbiran.
  4. Penubuhan Majlis Guru PASTI (MGP) pada tahun 1994.
  5. Penyusunan semula struktur organisasi dari pusat ke peringkat cawangan.
  6. Penyeragaman pakaian seragam murid.

Pada 21 Julai 1991, DPPP menetapkan penggunaan logo rasmi PASTI hasil rekaan Raja Abdul Aziz Raja Azlan, pemenang pertandingan mencipta logo anjuran Pusat.

4. Pembangunan Kurikulum, Latihan Guru dan Infrastruktur (1995–2004)

Dalam tempoh ini, PASTI mula memantapkan sistem pendidikan secara menyeluruh:
  1. Kurikulum: Pemurnian buku teks (1992, 1995, 2001), sukatan pelajaran umur 4 tahun (2003), buku rekod prestasi murid.
  2. Latihan Guru: Kursus Guru Pakar, Konvokesyen Guru PASTI diperkenalkan secara berkala.
  3. Majlis Ihtifal Kebangsaan: Bermula 1998 sebagai platform mengiktiraf pelajar cemerlang.
  4. Manual Pengurusan PASTI: Dibangunkan pada tahun 2002 untuk standardisasi pentadbiran.
  5. Sokongan: Penubuhan laman web rasmi, animasi Hadi & Huda serta Jamaah Ibu Bapa dan Guru (JIBG) di setiap kawasan.
5. Model Pengurusan PASTI Berpusat

Pengurusan PASTI berpusat merujuk kepada sistem pentadbiran di mana urusan PASTI-PASTI Cawangan diselaras dan ditadbir di bawah satu pentadbiran kawasan atau parlimen, dikenali sebagai PASTI Kawasan. Dalam model ini, walaupun setiap PASTI Cawangan masih memiliki struktur pentadbiran tersendiri, urusan utama seperti kewangan, perbekalan, penggajian dan pendaftaran ditadbir mengikut garis panduan dan struktur yang ditetapkan oleh PASTI Kawasan.

PASTI Kawasan pula memainkan peranan penting dalam menyelaras kurikulum, aktiviti ko-kurikulum, sukan tahunan, serta pelaksanaan peperiksaan di seluruh cawangan di bawahnya. Model ini memperkukuh profesionalisme pentadbiran, memudahkan pemantauan dan kawalan kualiti serta meningkatkan keseragaman dalam sistem pendidikan PASTI.

Pelaksanaan awal sistem berpusat dapat dilihat di Sabah dan Johor. Di dua negeri ini, pengaruh PAS di peringkat cawangan adalah terhad, maka peranan Dewan Pemuda PAS Kawasan menjadi sangat signifikan. Oleh kerana itu, kebanyakan PASTI di Sabah dan Johor ditubuhkan secara langsung oleh pihak Kawasan dan bukannya oleh PAS Cawangan. Maka, secara semula jadi, pentadbiran PASTI di negeri-negeri ini beroperasi secara berpusat sejak awal penubuhan.

Sebagai contoh, di Johor, kawasan-kawasan seperti Kluang, Pasir Gudang, Tebrau, Iskandar Puteri, Pulai, Kulai dan Simpang Renggam melaksanakan pentadbiran PASTI secara berpusat sepenuhnya, di mana semua hal berkaitan pentadbiran, guru dan aktiviti pelajar dikawal di bawah satu sekretariat kawasan.

Namun begitu, di banyak kawasan lain, banyak PASTI ditubuhkan lebih awal oleh PAS Cawangan ataupun atas inisiatif individu sebelum wujudnya struktur kawasan yang mantap. Maka usaha menyelaras PASTI Cawangan di bawah pentadbiran PASTI Kawasan hanya bermula secara intensif sekitar tahun 2001. Sejak tahun tersebut, dasar pembukaan PASTI baharu hanya dibenarkan di bawah pentadbiran PASTI Kawasan dan bukan lagi oleh Cawangan atau individu. Langkah ini disusuli dengan proses penyerapan berperingkat ke atas semua PASTI yang sebelum itu ditadbir oleh pihak Cawangan.

6. Sumbangan PASTI kepada Masyarakat

PASTI bukan sekadar penyedia pendidikan prasekolah Islam, bahkan:
  1. Menyediakan lebih 3,000 peluang pekerjaan dalam bidang pendidikan.
  2. Membentuk industri percetakan, pakaian seragam dan bahan bantu mengajar.
  3. Menjadi ruang tarbiah awal kepada generasi Muslim dengan nilai Islam.
Menjelang Sambutan Dua Dekad PASTI pada tahun 2004, PASTI mempunyai:
1,476 cawangan
3,015 orang guru
56,059 orang murid

Menjelang Sambutan Empat Dekad PASTI pada tahun 2024, jumlah ini meningkat kepada:
Lebih 2,700 cawangan
Lebih 140,000 murid di seluruh Malaysia

7. Kesimpulan

PASTI merupakan bukti nyata kejayaan gerakan Islam dalam membina sistem pendidikan alternatif yang profesional, tersusun dan lestari. Bermula dari cabaran politik, tekanan sumber dan ketidaktentuan awal, PASTI kini menjadi salah satu institusi prasekolah Islam bukan kerajaan terbesar di Malaysia.

Sumbangan PASTI dalam melahirkan generasi Muslim bertamadun, memperkukuh peranan PAS dalam masyarakat dan memperkayakan sistem pendidikan negara amat signifikan dan wajar diangkat sebagai bahagian penting dalam sejarah pendidikan Islam di Malaysia.

KFAK
Kemaskini terakhir : 17 Julai 2025, 3.12 petang 

Ulasan

Catat Ulasan